30 tháng 4 - Câu thần chú của 41 năm qua !!!

30/04/2016. Đây là lần đầu tiên trong 41 năm qua, kể từ cái ngày lịch sử 30/04/1975, tôi sống ngày 30 tháng 4 một cách hờ hửng, không một cảm tưởng đặc biệt nào cả. Từ sáng đến giờ tôi cứ tự nặn óc ra xem mình cảm nhận được gì trước cái ngày 30 tháng 4 này. Vô ích !!! Hoàn toàn vô ích. Chẳng cảm thấy gì cả. Không vui, không buồn, không bồi hồi nhớ về một dĩ vãng, không cảm động nhớ đến một thời …. Chẳng cảm thấy gì cả. Cứ y hệt như … một ngày như mọi ngày !!!

Duy có một điều: lo âu khắc khoải. Có lẽ đây là lần đầu tiên sau 41 năm “đại thắng” tôi chỉ thấy đất nước “hào hùng” của một dân tộc “anh dũng” (thậm chí có thời còn tự sướng với danh hiệu tự phong “lương tâm của nhân loại”) chỉ toàn là lo âu khắc khoải. Một thứ cảm giác bất an: bất an trên đường phố, bất an khi phải chạm mặt với cơ quan công quyền, bất an khi phải đi mua bán, bất an khi phải làm giấy tờ thủ tục hành chánh, thậm chí chỉ là giấy tờ để xin làm đám ma đưa người chết về cõi âm, bất an khi nghe trong người có triệu chứng bệnh tật. Bất an khi phải bật thốt lên một câu chửi thề về một hành vi bá quyền nào đó của “xứ lạ”, hay nghe tin ngư dân miền Trung bị “tàu lạ” bắn chết ngay trên vùng biển của quê hương mình. Thậm chí đi chợ cũng thấy bất an: đồ đạc nấu nướng ê hề bày trên bàn đấy, nhưng ăn vào mà sao cứ hơi …. ngài ngại … như đang ăn thuốc độc.

Đối với bề dày lịch sử thì 41 năm chỉ là một tích tắc, nhưng đối với một đời người nó cũng đủ dài để người ta có quyền nuôi hy vọng và cầu mong …. Ấy vậy mà 41 năm qua, kể từ ngày dân tộc tôi được đưa lên thành “lương tâm của nhân loại” tôi chỉ thấy người ta vẫn chạy vạy đầu tắt mặt tối, ngược xuôi xuôi ngược để đi tìm một chút bình an, một chút thảnh thơi, nói chung là …. hạnh phúc … nhưng xem ra hạnh phúc ngày càng xa rời đối với dân tộc tôi. (Nực cười là lên các văn phòng hành chánh nhà nước, chấp bút viết bất kỳ một cái đơn nào, thì bên trên cùng của mẫu đơn lúc nào cũng có câu “thần chú”: “ĐỘC LẬP – TỰ DO – HẠNH PHÚC”, cứ như là nhà nước sợ người dân quên là họ đã được ban phát sẵn 3 điều mầu nhiệm đó !!!).

Đúng là so với thời bao cấp thì bây giờ người dân sống thoải mái hơn nhiều, thoải mái về vật chất, tiện nghi, đi lại, hưởng thụ, ăn nhậu, chơi bời, ăn diện, khoe khoang …. Nhà quê bây giờ cũng có đèn điện, xe đạp bây giờ chẳng còn mấy ai đi. Mỗi khi có những ngày lễ bắt cầu, kiểu như 30/04 và 01/05 như năm nay, các công xưởng văn phòng đóng cửa dài ngày, người dân đổ xô đi chơi đông như ong vỡ tổ. Người chưa giàu thì du lịch nội địa, người giàu thì sang các nước láng giềng Á Châu du lịch, ai có con cháu ăn học ở bên trời Âu hay Bắc Mỹ thì bay sang bên đó chơi với con cháu … Dĩ nhiên là bên cạnh những cảnh lên đường du lịch hồ hởi như thế cũng có những cảnh người dân quê chắt chiu từng đồng để mua được vé xe đò đi suốt mấy trăm cây số về thăm gia đình trong nỗi vất vả lao đao vì nạn vé lậu chợ đen chợ đỏ.

Nhưng cũng đúng là so với thời bao cấp (cả nước cùng nghèo) thì bây giờ ở thời hội nhập kinh tế toàn cầu (cả nước còn nghèo nhưng đã có sự hiện diện của các đại gia, thái tử đỏ, công chúa hồng) thì nỗi lo âu khắc khoải lại tăng lên. Xem ra vật chất càng cao chừng nào thì hạnh phúc lại càng rời xa chừng đó.

Người nghèo mạt thì bỏ làng bỏ quê lên tỉnh (vì bị mất ruộng đất trong những quy hoạch “phát triển đô thị”) làm lao động thuê để kiếm sống, từ hừng sáng đã vất vả chạy vạy đi tìm miếng cơm manh áo cho đến tối mù mới mò về căn phòng trọ ẩm thấp hôi hám ở ngoại ô, lúc nào cũng sống bất an khắc khoải vì có thể bị bất cứ quan lớn quan bé từ đầu trên xóm dưới bắt chẹt, từ thuế chợ đến thuế mặt bằng, đóng góp cho các hoạt động “tình nghĩa xã hội”, hôm nào vận rủi có thể bị công an đấm thẳng vào mặt và còng tay đem về bót hành cho bỏ ghét.

Người làm ăn khấm khá thì lúc nào cũng bất an khắc khoải vì các quan chức “nhà nước” ngồi trong phòng có máy lạnh chạy vù vù chẳng có gì làm … bèn đẻ ra vài luật lệ mới hay thuế má mới, kiểu “khi vui nó đậu khi buồn nó bay”, kiểu luật sau đá cẳng luật trước, người dân chỉ biết dở khóc dở cười.

Các đại gia thì lúc nào cũng phải “vất vả” đi đón gió để phất cờ: bất an khoắc khoải là vì nếu đón lộn gió hay phất cờ không đúng lúc … là có thể thân tàn ma dại như chơi.

Các quan lớn quan bé? Bé thì khoắc khoải chuyện nhỏ, lớn thì khoắc khoải chuyện to, lúc nào cũng phải cẩn thận đề phòng: bên ngoài thì toàn là đồng chí với nhau cả đấy nhé … nhưng quay lưng đi là …

Học sinh đi học mà cứ thấy bất an khoắc khoải vì chương trình giáo dục cứ toàn kiểu học như vẹt, càng nhớ nhiều càng tốt, nhưng không được phép suy luận, nhất là khi những suy luận đó dẫn đến những kết luận khác với các nội dung giáo khoa chính thống.

Cha mẹ chiều chiều giở sách giáo khoa ở trường của con mình mà lòng cứ thấy bất an khoắc khoải bởi những nội dung ngây ngô, thô thiển, và có khi làm hại đến thân thể của học sinh (như kiếu sách dạy bày tỏ dũng cảm bằng cách đi chân không lên mãnh ve chai bể !!!).

Sáng sớm lôi xe ra đường để đi làm là cả một cuộc hành trình đầy lo âu khoắc khoải: chạy đúng luật thì bị thằng khác nó tông vào (thí dụ như ngừng đèn đỏ), chạy phạm luật thì bị cảnh sát xin tiền. Có người vì von: lái xe đi đến nơi về đến chốn không cán trúng thằng nào mà chẳng thằng nào tông trúng mình … là coi như hôm đó …. hạnh phúc rồi.

Mỗi lần tiễn chồng con ra khơi đánh cá là lòng những người vợ, người mẹ bất an khoắc khoải trước hiểm họa bị "tàu lạ" tấn công ngay trong hải phận của đất nước mình đến toi cả mạng sống. Còn nếu cứ loay hoay đánh bắt cá ở ven vùng biển thì lại khoắc khoải khi  thấy cả hàng tấn cá chết vì bị đầu độc nằm bốc mùi ở trên các bãi biển. Ra khơi cũng chết. Ở lại ven bờ cũng không sống được. Toàn là bất an và khoắc khoải,

Đồng bằng nam bộ thì lần lần đang bị ngập mặn vì nước sông Cửu Long bị chận đâu từ thượng nguồn bên "xứ lạ" để làm thủy điện: cả mấy chục triệu con người sống ven hai bờ sông Cửu Long đang cảm thấy bất an khoắc khoải vì môi trường sinh thái của hàng mấy thế kỷ bổng nhiên bị mất quân bình ổn định và xáo trộn.

Có hôm nào xảy ra tai nạn rủi ro phải chở người nhà đi cấp cứu … là cả một chuổi lo âu khoắc khoải: lo âu từ lúc gặp cô y tá mặt mày cau có nói chuyện mà không thèm ngó bệnh nhân đến lúc gặp bác sĩ chỉ nói dăm ba chữ chẳng giúp người bệnh hiểu mình bị gì … rồi bắt về nhà sau khi đưa vài viên thuốc xanh đỏ kêu uống nhưng không cho biết là thuốc gì ? Tên gì ? Trị cái gì ? Chỉ phải biết nhắm mắt mà tin … Trong khi đó trong phòng cấp cứu la liệt đủ thứ hạng người máu me thương tích nằm chung quanh la lối om xòm: từ những tay xì ke ma túy đánh nhau đỗ máu đến dân nhậu xỉn rồi đập nhau bằng búa bằng dao, hay vợ chồng đánh nhau đổ máu đầu sứt trán chồng nằm bên băng ca này chửi vợ, vợ bên băng ca kia mắng lại chồng … Chỉ mong bác sĩ ok xong cho về nhà để ra rời càng sớm càng tốt cái địa ngục cấp cứu. Đó là chưa kể có khi dân đâm chém chúng nó lại kéo nhau cả đến phòng cấp cứu để tiếp tục hành hung người đã nằm trên băng ca … Bất an và khoắc khoải.

41 năm trôi qua. Lãnh đạo xứ sở này cũng đã thay đổi đến 3 thế hệ rồi … Nghe nói thu nhập bình quân kinh tế của mình cũng thuộc loại rồng rắn Á Châu chứ không phải chơi … Đi trên đường phố Sài Gòn bây giờ thấy xế xịn chạy không thua gì ở Paris hay New York. Nhà hàng khách sạn cao cấp mọc lên như nấm. Có đại gia dám ăn một bữa cơm tối bằng cả lương hai ba tháng trời gộp lại của một người công nhân.

Nghe nhà nước nói thì đất nước đang phát triển đi lên, ngày một giàu. Nhưng cũng không hiểu vì sao mà người Việt lại vẫn cứ tìm cách ra đi. Hồi mới giải phóng thì nói vì sợ cộng sản nên bỏ chạy. Bây giờ chính những thái tử đỏ công chúa hồng lại tìm cách ra đi. Người nghèo khổ đi để tìm đất hứa thì còn hiểu nổi. Mà người giàu nứt vách cũng tìm cách đi (đem theo của cải) … thì không hiểu nổi. Hay đúng hơn là … hiểu … nhưng không biết giải thích như thế nào ?

Chắc có lẽ ở Việt Nam với đồng tiền (trong sạch hay dơ bẩn) người ta có thể mua được hết tất cả … kể cả quyền chức …. Nhưng có lẽ hạnh phúc là cái mà không ai mua được bằng tiền. Và người Việt Nam vẫn đang ào ạt bỏ đi vì họ vẫn phải tiếp tục đi tìm cái hạnh phúc nhỏ noi đơn thuần của một đời sống bình thường ở một đất nước văn minh ổn định, nơi con người biết tôn trọng lẫn nhau. 

Hạnh phúc nhỏ thế … mà ở Viêt Nam không tìm đâu ra. Họa chăng chỉ tìm thấy ở câu thần chú ghi phía trên của các mẫu đơn hành chánh.

Và 41 năm qua câu thần chú ấy cũng vẫn nằm yên lặng trơ trẽn trên các đống hồ sơ môt cách vô cảm. 

Thậm chí một cách mỉa mai !!!

Roma, 30/04/2016