Giới thiệu: Nguyên tác bài báo có tên là “L’ultima sfida tra le
superpotenze” của Giampaolo Visetti, đặc phái viên thường trú của nhật báo “la
Repubblica” (Ý) đăng ngày 28/11/2013 .
Thoáng nhìn qua thì ngỡ rằng Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh đang giành giựt với nhau một nhúm đảo nằm ở Thái Bình Dương. Thực ra đó chỉ là một cái cớ để hai bên đọ sức với nhau trong việc tranh giành ngôi bá chủ toàn cầu.
Chiến tranh Thái Bình Dương lần tới này có thể nổ
ra mà không cần phải có tuyên chiến. Thực ra thì cũng đã nổ ra rồi, đó là việc thị
uy bằng vũ khí để tạo ... uy tín cho những tuyên bố ... và từ trong màn sương mù dầy đặt cũng đã hiện ra
đôi kỳ phùng địch thủ: Trung Quốc và Mỹ, hai cường quốc duy nhất hiện nay trên
thế giới, đang đấu đá với nhau để giành lấy quyền bá chủ toàn cầu trong thế kỷ
mới này. Nằm giữa cuộc đấu đá là Nhật với một nhúm đảo đá chơ vơ xem ra không có bao nhiêu dự
trử năng lượng trong lòng đất; là
các nền kinh tế đang vươn
lên ở Châu Á như Nam
Hàn, như Úc, đến cả Indenosia
và Việt Nam … và xa hơn một
tí là Ấn Độ.
Khiêu khích đáp lại kiêu khích, từ không quân đến
hải quân … và trên đất liền thì quân đội được huy động.
Đến hiệp thứ ba, sau khi cho Hoa Thịnh Đốn hưởng
được vài giờ đình chiến, Trung Quốc hôm qua đã lấy một quyết định chưa từng có:
hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc đang chạy dọc theo đúng hành trình
hải lý mà tàu Mỹ đã khởi hành từ một căn cứ hải quân ở Nam Hàn. Hai gã khổng lồ
trong phút chốc bổng nhiên lăn xả vào một loạt “thực tập quân sự đã được lên
lịch từ trước”: hai tảng đá già nặng ký đang trên đường xác định lại quan hệ
“đối thoại ngang cơ” của cái G2 dẹp búm, và sức nặng của mấy tảng đá này đang
đè lên chuyến công du của Phó Tổng Thống Mỹ Joe Biden khiến ông “rất lấy làm lo
lắng”, chuyến công du mà vào ngày 07/12 sắp tới sẽ đưa Biden đến đúng 3 thủ đô
là Bắc Kinh, Tokyo và Seul.
Giọt nước làm tràn bình, cái bình mà hơn hai năm
nay nước cứ chảy vào ồ ồ, là sau khi Trung Quốc đơn phương tuyên bố cái “vùng
phòng không” hôm 23/11 vừa qua, Nhà Trằng đã ra lệnh cho hai pháo đài bay không
trang bị vũ trang “lừng lửng” bay vào “vùng phòng không” như để xác định lại vị
trí “đở đầu” của Mỹ đối với Nhật.
Trung Quốc bắt buộc phải tuyên bố vớt vát rằng
“sẳn sàng hạ bất cứ phi cơ nào bay vào vùng phòng không mà Trung Quốc đã ấn
định với thái độ đe dọa”.
Mỹ lập tức phản công rằng “quyết định của Trung
Quốc ấn định vùng phòng không bất khả xâm phạm trên phía đông của Nam Hải (tức
Biển Đông đối với Việt Nam) gây lo lắng và làm tạo bất ổn cho các quốc gia láng
giềng của Trung Quốc”.
"Vùng phòng không" (vạch đỏ) do Trung Quốc đơn phương xác định trên vùng quần đảo Điếu Ngư
Và ngoại giao bất lực trước những diễn biến tăng
tốc của các sự kiện: trong khi các phát ngôn viên còn đang lui khui đánh máy
các bản tuyên bố .... thì hàng tướng lãnh đã điều động quân đội và vũ khí.
Để gỡ gạc, Bắc Kinh đã phải tuyên bố là “đã theo
dõi và nhận dạng” mấy chiếc B52 của Mỹ xâm nhập vùng phòng không hôm thứ ba vừa
qua” ... và cũng đã tự tuyên bố là Trung Quốc đã kềm chế không lấy những động
thái trả đũa ... “Quân đội Trung Quốc đã
định dạng toàn bộ đường bay của mấy chiếc B52 và hoàn toàn có đủ khả năng để
bảo vệ không phận của mình”, phía Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã vớt vát như thế.
Chính Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc cũng lúng
túng trước phản ứng chống đối đồng bộ của các quốc gia láng giềng cộng với phản
ứng của Mỹ. Giới lãnh đạo Trung Quốc, sau khi đã châm ngòi cho các vụ giằng co
biển đảo trên Thái Bình Dương, có ý muốn cho thấy là tạm thời đã “dung tha” Mỹ
tránh bị những đòn phản công trực tiếp từ Trung Quốc, nhưng cũng đã khẳng định
rằng các chính sách nhằm bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc ở Viễn Đông cũng đã có
những thay đổi.
Các hoạt động quân sự leo thang giữa Trung Quốc và
Nhật để giành quyền kiểm soát trên các quần đảo Điếu Ngư (Senkaku-Diaoyu), vốn
nổ ra để xoa dịu làn sóng ái quốc cực đoan trong nước, đã chuyển từ vùng trời
xuống vùng biển. Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh (Liaoning), mua lại của Ukraina,
vốn là tàu “phế thải” trước đây của Liên Xô, đã nhổ neo từ cảng Thanh Đảo (Qingdao),
cùng với hai chiếc tuần dương hạm có gắn tên lửa, trực chỉ Hải Nam. Lý do chính
thức là: thủy thủ đoàn thực tập. Trên thực tế đoàn tàu của Trung Quốc bám vào
mấy cái quần đảo tranh chấp với Tokyo ... ngay trong thời điểm mà hàng không
mẫu hạm (USS George Washington) của Mỹ từ cảng ở Nam Hàn chạy đến cùng với một
đoàn tàu chiến của Nhật. Đây là một cuộc “mặt đối mặt tầm xa” giữa các kho vũ
khí hạt nhân hiện đại nhất thế giới ... và đã làm cho cả khu vực Châu Á báo
động.
Hải quân Mỹ và Nhật tập trận trên Biển Nam Hải
Bên cạnh sự phản đối của Tokyo chống lại cái gọi
là “vùng phòng không” do Trung Quốc đề ra, người ta ghi nhận tuyên bố “đoàn
kết” của Đại Sứ Mỹ ở Nhật, bà Caroline Kennedy”, cùng với phản đối rầm rộ đến
từ Úc, Nam Hàn và Đài Loan: các nước này yêu cầu phía Trung Quốc phải có những
“giải thích” về cái “vùng phòng không” mà theo họ là vi phạm đến chủ quyền của
quốc gia họ.
Seul tuyên bố rằng: “Nếu đem pha trộn những tranh
chấp lãnh thổ với những vấn đề lịch sử đậm tính ái qốc cực đoan … thì mọi
chuyện sẽ trở nên tồi tệ một cách nhanh chóng”.
Phía Bắc Kinh, vốn hiện nay đang nổ ra các phong
trào chống Nhật, đang cố gắng tìm cách trấn an cộng đồng quốc tế “không lệ
thuộc Mỹ” (!!!): “Các quốc gia khác không có gì để phải lo âu. Khu vực phòng
không chỉ là một công cụ cần thiết để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và an ninh
Trung Quốc”. Thực chất là một bản nhắn tin mã hóa, kết quả của một sự lo âu
trước một khả năng của Mỹ và Nhật có thể tiến hành những động thái quân sự mà
Trung Quốc có thể bị ép phải đánh trả bằng vũ lực.
Nhưng cũng phải thấy là cái “vùng phòng không” nói
trên cũng đã có “hiệu lực” trong một vài trường hợp: chẳng hạn một vài hảng
hàng không dân dụng, chắc để tránh rơi vào tình trạng trâu bò húc nhau, nên đã
tuyên bố là họ sẽ tuân thủ theo những quy luật về “vùng phòng không” mà Trung
Quốc đề ra (tức là phải thông báo lịch trình và đường bay cho chính quyền Trung
Quốc biết trước khi vào trong vùng, khi bay trong vùng phải chịu dưới quyền
kiểm soát và điều hành của cơ quan chức năng hàng không của Trung Quốc ...).
Một số chính phủ trên thế giới cũng đã không dấu mối quan ngại về một viễn ảnh
nổ ra một cuộc xung đột vì lòng ham muốn kiểm soát các tuyến đường vận chuyển
thương mãi và một đáy biển đầy quặng mõ và năng lượng như ở Thái Bình Dương.
Nhìn thoáng qua thì thấy như các bên ngày ngày
đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột. Nhưng trên thực tế Bắc Kinh, Tokyo và Hoa
Thịnh Đốn vẫn còn quan niệm rằng mọi cuộc xung đột trong lúc này là “quá sớm”,
các chuyên viên chiến lược của các bên vẫn còn cho rằng “căng thẳng ngoại giao
trong những tháng sắp tới sẽ tăng nhiệt ... nhưng các lợi ích kinh tế của các
bên sẽ ngăn chận không cho tình hình nhanh chóng đi vào bế tắt”.
Một số quan chức chính phủ của ba nền kinh tế hàng
đầu thế giới thì nhận xét rằng “(về lâu dài có thể) các nước này sẽ thu được
nhiều mối lợi trong trường hợp tình hình quân sự căng thẳng và bất ổn ở trong
vùng ... nhưng trước mắt các nền kinh tế này sẽ bị ảnh hưởng nặng”.
Việc ấn định “vùng phòng không” chủ yếu là để xác
định lại với thế giới bên ngoài trọng lượng của quân đội Trung quốc, vốn đã bị
giảm sút bởi cơ cấu an ninh đối nội vừa mới được Ban chấp hành đảng Cộng sản
Trung quốc thông qua trong Hội nghị toàn thể lần thứ 3 vừa qua, và cũng để xây
dựng “tầm vóc” cho quân đội trước vai trò mới trên thế giới.
Quyết định thành lập “vùng phòng không” của Trung
Quốc đồng lúc cũng tạo thuận tiện cho phép Mỹ, vốn đang giảm vai trò của mình ở
Trung Đông, “thúc đẩy công nghệ chế tạo vũ khí của Mỹ và gia tăng sự hiện diện
của Mỹ ở Thái Bình Dương” và cùng lúc “chỉnh đốn lại hàng ngũ giữa các đồng
minh lâu đời của Mỹ ở Á Châu vốn đang lo âu trước sự bành trướng của Trung
Quốc”.
Và sau cùng là không khí căng thẳng quanh vùng
quần đảo Điếu Ngư, theo ghi nhận của giới báo chí ở Nhật, cũng tạo điều kiện
cho phép chính phủ Nhật “tháo gỡ sự chú ý của công luận Nhật đang chăm chú vào
những khó khăn của Abenomics (kế hoạch kinh tế tài chánh được Thủ tướng bảo thủ
Shinzo Abe vạch ra năm ngoái)”.
Các chuyên gia của các “think-tank” đang ví tình
trạng căng thẳng ở Biển Đông hôm nay như là một cuộc chiến tranh lạnh mới,
trong đó Trung Quốc đóng vai của Liên Xô ngày xưa, và Nhật thủ vai Tây Đức
được Mỹ bảo vệ.
Ngăn cấm không phận, tranh chấp lãnh thổ, đại
dương nổi sóng ... đều nằm trong một sự thỏa thuận ngầm dựa trên một loạt hoạt
động khiêu khích lẫn nhau ... với mục tiêu là ngăn ngừa chiến tranh.
Theo lời của một nhà ngoại giao Châu Âu có uy tín
ở Bắc Kinh thì “sau lưng các kho vũ khí hạt nhân là những lợi ích thương mãi,
và sau khúc quanh (về vấn đề hạt nhân) ở Iran ... là đến phiên Bắc Hàn”. Lâm
trận để bảo vệ Tokyo ... nhưng thực ra (Mỹ) đang nhắm vào Bình Nhưỡng, với mối
nguy là ở Thái Bình Dương (bất kỳ lúc nào) có thể xẩy ra một sự kiện đột biến
nào đó vượt ra khỏi tầm tay kiểm soát của phe nào đó ... Theo nhận xét của Ngũ
Giác Đài thì đấy là “lỗi tính toán ... phải chấp nhận”.
Chỉ có điều là một “cái lỗi” như thế có thể lôi cả
vùng Viễn Đông vào một cuộc xung đột lan rộng đến độ đốt chay luôn cả những mục
tiêu khiêm tốn của một hy vọng phục hồi kinh tế toàn cầu.
Roma, 28/11/2013
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét