Đôi lời giới thiệu: Trong khi các
chuyên gia kinh tế tài chính, các tổ chức tư vấn “think tank”, các lãnh đạo
chính trị, ở khắp nơi trên thế giới đang ào ào đưa ra các tư liệu kinh tế tài
chính chính trị để giải thích hiện tượng “xì bóng” của thị trường chứng khoán
ở Trung Quốc, và nhất là để trấn an công luận thế giới, về những khả năng hệ
lụy, “truyền nhiễm” mà tình trạng khủng hoảng tài chính Trung Quốc có thể lây
lan ra …. toàn cỏi bốn phương … thì ký giả Giampaolo Visetti, đặc phái viên
thường trú của nhật báo “la Repubblica” ở Bắc Kinh đã có một bài phóng sự diễn
tả những gì đang diễn ra trên đường phố ở những “đặc khu” văn phòng kinh tế tài
chính cao cấp ở Trung Quốc … dưới một lăng kính rất đặc biệt.
Nguyên tác bài này có tên “Ridateci i
soldi. Caccia agli yuppies in strada a Shangai. E’ la fine di un sogno” của đặc
phái viên thường trú ở Bắc Kinh của nhật báo “la Repubblica” đăng ngày
26/08/2015
(*) Yuppies: Young Urban Professional ám chỉ giới trẻ
thành thị có nghề nghiệp chuyên môn cao cấp lương bổng hậu hĩ
25/08/2015
– Bắc Kinh. Tạm biệt áo sơ mi trắng cà vạt cùng vét tông len đang chéo. Váy đầm
bộ và giày cao gót cũng chớ nên mang vào người. Bây giờ ở Thượng Hải và Thâm
Quyến đang có chiến dịch đi truy lùng những tay môi giới, kinh doanh mua bán
tài chính, các quan chức ngân hàng. Ở khu phố cao cấp Phố Đông với những tòa
nhà chọc trời thanh lịch bỗng dưng trên đường phố biến mất các dòng xe thể thao
đời mới và các túi xách hàng hiệu sang trọng. Các nhà hàng cao cấp dành cho
giới “sành thưởng thức” cũng đóng cửa, mấy cái tủ kiến trưng bày đồng hồ Thụy
Sĩ cũng tắt ngấm đèn đóm.
Ở
Trung Quốc, chỉ mới hai tháng trước đây thôi, làm việc trong các thị trường
chứng khoán là biểu tượng cho sự thành công cá nhân, và cũng là bước đầu để
hội nhập vào môi trường “dolce vita” theo phong cách Tây phương. Quy tắc ứng xử
đầu tiên: phô trương tối đa những dư thừa thái quá, để chứng minh với bàn dân
thiên hạ rằng “mình đã đến đích”.
Nhưng
mấy hôm nay thì các “đồng chí kinh tế gia” đang lục lọi lôi ra từ trong tủ
những cái quần jean cũ kỹ, dép xăn-đan và áo thung T-shirt để đi làm, và đi
bằng xe điện ngầm, và vào văn phòng bằng ngỏ hậu. Đến giờ ăn thì ngồi nuốt mì
gói như bao thanh niên nhập cư từ các làng quê lên thành phố làm nhân công lau
chùi quét dọn văn phòng. Chỉ có cách đó, bằng không thì có khả năng là bị đám
đông nhào vô đánh hội đồng, hay bị cảnh sát bắt.
Ở
tại thủ đô tài chính Trung Quốc, những người dân đã bỏ tiền mua cổ phiếu đang
giận dữ đập phá những cánh cửa bọc thép vốn để bảo vệ các quan chức của bốn
ngân hàng. “Hãy hoàn trả lại ngay tiền của chúng tôi” đám đông hò hét như thế
“Tụi mày dấu tiền ở đâu rồi ?”. Đó là những hình ảnh mà các mạng truyền thông
nhà nước đã ngăn không cho lên mạng, và các ngân hàng, các cơ sở tài chính, các
“lâu đài” chứng khoán, ngay cả ở Hồng Kông cũng thế, cũng đều im hơi lặng
tiếng, và hiện này chính phủ Bắc Kinh đã đưa quân đội đến bảo vệ các khu vực
này.
Đối
với người dân Trung Quốc việc chỉ trong một ngày “sốt da vàng” mà thị trường
chứng khoán đốt tiêu 5 ngàn tỉ đô-la, cháy hết tất cả những lời lãi tích lũy
từ tháng giêng, là điều không thể chấp nhận được. Những người dân này, những
người đã chắt chiu tiết kiệm từng đồng để mua cổ phiếu, đã viết lên tường của
một ngân hàng ở Bắc Kinh: “Tiền bạc không thể nào biến mất như thế, phải tìm
cho ra để hoàn trả lại cho nhân dân”.
Truyền
hình nhà nước thì vẫn cứ lãi nhãi tuyên truyền
ca ngợi “khả năng chống đỡ và sức mạnh vô biên của nền kinh tế Trung
Quốc, cho phép chúng ta duy trì một sự phát triển mạnh mẽ và ổn định”. Nhưng
trong khi đó khoảng 9 triệu nhà “đầu tư” của một nền kinh tế thị trường có định
hướng (capitalcomunista), vốn trong chỉ 8 tháng cuối cùng đã “phồng” lên thành
40 triệu, đang trực tiếp qua các smartphone chứng kiến những đồng vốn (mà đôi
khi họ phải vay mượn) và những lời lãi của họ đang bốc hơi.
Đảng-Nhà
nước cầm quyền thì đang ra sức trấn an, đồng thời ngăn cấm bán cổ phần với mục
tiêu nhằm vớt vát một vài đồng xu trong gia sản bị đánh mất, các đồng chí từng vui
chơi chứng khoán thì đang phải bán tháo bán đổ nhà cửa ruộng vườn vốn trước đây
đã bị cầm thế chỉ vì bị ảo ảnh là mong “sẽ giàu trước khi già”.
Trước
cuộc khủng hoảng trong thời thiên niên kỷ 2000, phản ứng của tờ “Nhật báo Nhân
Dân”, tiếng nói của Bộ Chính trị, có hơi hướm như thời thanh trừng của những
thập niên 60. Nào là tin quyết định huy động lực lượng công an cảnh sát của Thứ
trưởng an ninh Meng Qifeng để chống lại “các ngân hàng mờ ám, các quan chức có
vấn đề, các hoạt động tài chính bất hợp pháp !!!”. Và sau đó nhà nước đã hớn hở
thông báo rằng “66 ngân hàng chui bị đóng cửa, bắt giam 160 người và tịch thu
67 tỉ đô-la”.
Tuy
nhiên đây là lần đầu tiên chính quyền Bắc Kinh phải đối đầu với một số lượng
người mà Bắc Kinh không thể nào “ngăn sông cấm chợ” mọi tin tức, đó là một phần
sáu nhân mạng trên thế giới vốn đang thấp thỏm lo âu sẽ trắng tay. Lãnh đạo
cộng sản Trung Quốc đang lo sợ một viễn tượng “cách mạng tư bản”.
Và
đợi cho đến khi các thị trường chứng khoán ở Châu Á đóng cửa sau giờ làm việc,
ngân hàng trung ương Trung Quốc đã phải chấp nhận đánh cú mà một tay đại gia ở
Quảng Đông đã nhận xét rằng đó là “bom nguyên tử cuối cùng của nhà nước để giải
cứu tình hình”. Bởi vì sau “Black Monday”, tình hình thị trường chứng khoán
lại rơi vào hoảng sợ. Thương Hải đóng cửa với chỉ số 2964,97, sụt khoảng 7,63%,
tính ra là chỉ trong vòng 48 tiếng đồng hồ Thượng Hải sụt trên dưới 16,12%. Rồi
đến Thâm Quyến, sụt trên dưới 7,99% kể từ đầu tuần. Hồng Kông thì đỡ bết bát
hơn.
Đối
với các nhà tỉ phú Á Đông, những nhân vật mới trên sân khấu “vàng son tiền bạc”
của thế giới, thì đây là một khúc quanh lịch sử trong đó sẽ có những mất mát
“bất hoàn” và tình hình sẽ không còn như trước.
Wang Jianlin,
đại gia giàu nhất Trung Quốc và là chủ tịch của tập đoàn kinh doanh khổng lồ
Wanda Group, chỉ trong vài giờ đã bị đốt khỏang 6,1 tỉ đô-la, kỷ lục thế giới,
và gia tài sản nghiệp của ông ta “chỉ còn” trên dưới khoảng 30 tỉ đô-la mà
thôi. Đối với hạng thường dân lao động, các bà nội trợ (những hạng người mà
giới tài chính gọi là “piccoli risparmiatori / investitori” – những con kiến
nhẫn nhục tha lâu (để mong có ngày) đầy tổ), đã bị nhiễm trùng bởi con “vi khuẩn
thị trường” đang thấy tất cả dành dụm mồ hôi nước mắt của họ đang bốc hơi … thì
chỉ còn có mỗi một niềm an ủi duy nhất còn lại: chỉ trong vòng 3 tháng đổ lại
cái đám “thượng đế” mà ngày nào còn được đám đông vừa sùng bái (bên ngoài) vừa
oán ghét (bên trong) … đã mất khoảng 1/5 gia sản của chúng: 97 tỉ đô-la từ hôm
thứ sáu tuần qua, chỉ nội ngày 24 (black Monday) chúng bị đốt 14 tỉ, tương
đương 1/6 của toàn bộ vốn đầu tư.
Đối
với các “chủ nhân ông” của cái thể chế cộng sản có “thị trường định hướng” thì những thất thoát trong mấy
ngày nay là … quá sức. Toàn bộ lỗ hổng của thị trường chứng khoán không phải
chỉ làm nổ có mỗi cái “bong bóng” đầu cơ bất động sản, mà nó đang đe doạ lôi
xuống vực thẩm cả toàn bộ nền kinh tế … và thậm chí đến cả sự “ổn định chính
trị”, điều này khiến Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã phải lấy một quyết định
“chẳng đặng đừng”, đó là “cú đánh bom nguyên tử” như đã nói trên: giảm mức độ
lãi xuất và giảm số lượng dự trữ bắt buộc cho các ngân hàng. Thống đốc Ngân
hàng trung ương Chu Tiểu Xuyên (Zhou Xiaochuan), vốn được xem thuộc “phe” chống
lại Tập Cận Bình, đã phải hạ 0,5% mức lãi suất, tức là lãi suất hiện nay còn
4,6% cho các khoản nợ và 1,75% đối với tiết kiệm bỏ ngân hàng. Và kể từ ngày
06/09 các dự trữ bắt buộc của các ngân hàng và các cơ sở kinh doanh tài chính
cũng sẽ giảm được 0,5%. Quy ra tiền, quyết định trên tương đương khoảng 23,4 tỉ
đô-la mà nhà nước Trung Quốc đổ ra để “hạ hoả” cùng với 17 tỉ tín dụng kể từ
đầu tháng giêng năm nay.
Vấn
đề là cả người dân Trung Quốc lẫn các lãnh đạo kinh tế tài chính và chính phủ
trên thế giới đang tự hỏi: các đồ đệ của Đặng Tiểu Bình (Deng Xiaoping – cha đẻ
của cuộc cách mạng kinh tế tài chính sang trang của Trung Quốc) đang “cỡi làn
sóng khủng hoảng” … hay đã bị chính cuộc khủng hoảng kéo trôi ? … Hay nói bằng
cách khác “Người cầm lái vĩ đại hậu hiện đại (Tập Cận Bình) vẫn còn trên lưng
ngựa … hay đang bị chính vó ngựa dày xéo rồi ?
Các
nước tư bản Tây Phương một sớm một chiều trở thành … “mồ côi”, mồ côi cái guồng
máy tăng trưởng tăng tốc của Trung Quốc. Cái guồng máy mà trước đây đã cho phép
hàng triệu người Trung Quốc tin rằng nghèo nàn, hy sinh, đói kém với một bát
cơm hẩm mỗi ngày ... đã thực sự đi vào quá khứ một cách vĩnh viễn …
Điều
làm rún động cả Trung Quóc là việc các tuyên bố tuyên truyền mấy hôm trước của
Đảng đã bị quyết định của Ngân hàng trung ương
phủ nhận, một sự kiện “vô tiền khoáng hậu”, cứ như hiện hay có hai Trung
Quốc đang âm thầm “cọ sát” nhau, chia rẽ nhau một cách “thê thảm” giữa phe
“cộng sản hoài cổ” và phe “cải cách” vốn vẫn còn say mê một chủ nghĩa tư bản.
Đối với phe thứ nhất thì (nền kinh tế Trung Quốc ) “… các nền móng cơ sở vẫn
còn vững chãi và mức độ tiến triển vẫn ổn định, trên dưới 7%”. Nhưng Ngân hàng
trung ương thì lại xác nhận ngược lại rằng “… vẫn còn có nhiều khả năng (khiến
nền kinh tế) tiếp tục suy giảm” và nhất là “những biến động nhanh chóng của thị
trường đòi hỏi cần phải có những biện pháp (công cụ) về chính sách tiền tệ linh
hoạt hơn” và nhất là hiện nay “đang có sự thiếu hụt lượng tiền tệ giao dịch
trên thị trường (liquidità)”
Xưa
nay chưa bao giờ một cơ sở tài chính trung ương lại dám “tự mình” nhìn nhận một
thực tế và chỉ trích thái độ bất động (bất lực) của giới lãnh đạo chính trị, và
điều này lại càng cho người ta càng tin thêm vào những tin đồn gần đây về việc
chính phủ đã nguỵ tạo những con số thống kê chính thức của nhà nước.
Phảng
phất đâu đây mối đe doạ của một cú lộn mèo lịch sử có thể đưa Trung Quốc rời xa
khỏi tiến trình phục hồi kinh tế toàn cầu, trước mắt là đang ngăn chận Thượng Hải, Thâm Quyến và Hồng
Kông ngóc đầu lên, như đã đang xẩy ra ở các thị trường chứng khoán Tây phương
và những khu vực khác ở Thái Bình Dương.
Quả
bong bóng vĩ đại của nhà nước Trung Quốc vốn được thổi phồng bằng triệu triệu
khoảng “nợ-mini” tư nhân nằm ngoài vòng kiểm soát của chính phủ, cộng thêm sự
thất bại không vớt vát được của mô hình “made in China”, đã đẻ ra một “tiềm
năng” có thể hũy diệt không phải chỉ mỗi sự đồng thuận của xã hội mà hũy diệt
luôn cả cái ảo tưởng lấy lại được tiền của những giới đầu tư tư nhân cứng đầu
không chịu nhìn nhận sự thật.
Thế
là giữa các đường phố của những khu nhà chọc trời, biểu tượng của 3 thập niên “hoàn kim rực rỡ”, những tay cựu cách mạng Mao-ít
đang truy lùng các tay môi giới tài chính giống như nhân vật giả tưởng Gordon
Gekko trong phim “Wall Street” (1987) và phim “Wall Street: đồng tiền không bao
giờ đi ngủ” (2010), nhưng tệ hại hơn là các tay “Mao-ít” này đang nhắm vào cái
“Nhà nước đã đưa đẩy nhân dân làm mồi cho thị trường !!!” bằng cách thay thế ý
thức hệ bằng …. lợi nhuận.
Tờ
Nhật báo Nhân Dân (cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản TQ) đã bóng gió rằng “…
đây là một cuộc khủng hoảng hoàn hảo được dàn dựng chỉ đạo từ bên ngoài nhằm
chận đứng sự trỗi dậy của Trung Quốc và tấn công lãnh đạo nhà nước”. Diễn nôm
ra là thẳng tay chỉ mặt lên án “Tây Âu có mối quan tâm chính trị đặc biệt để
kiềm chế ảnh hưởng của Bắc Kinh”.
Trong
một cuộc chiến tranh thời hậu hiện đại, súng ống có thể được thay thế bằng tiền
tệ, coi như đó là vũ khí “tân thời” trong các cuộc “chạm súng”. Một viễn ảnh Châu
Á với Trung Quốc là tâm điểm đang có khả năng đánh mất cơ hội ngàn năm, và
những người dân Trung Quốc, vốn đang mất tiền bạc gia sản, lại đang lo sợ trong
tương lai sẽ có những bước đột phá … không phải để cải cách cái này cái nọ ….
mà để trở lại … một xã hội “cảnh sát trị” của một thời xưa.
Và
một câu hỏi lớn, một lựa chọn cần thiết, của đám đông Trung Quốc, vốn đang thất
vọng về “thị trường”, đang nỗi lên phản đối “thị trường”, dành cho đảng Cộng
sản ở Bắc Kinh, dành cho thị trường chứng khoán ở Thượng Hải và Hồng Kông,
dành cho các chính phủ Châu Âu và Bắc Mỹ: trước tình hình hiện nay tốt hơn là
vẫn tiếp tục giữ một Tập Cận Bình “khó lường” … hoặc đám hoài cổ đối lập Tập
Cận Bình ? Giữa các tay môi giới tài chính và đám đông thợ thuyền, ai là người
sẽ làm tăng trưởng nền kinh tế ?
Trước
mắt là “sơ mi cà vạt áo vét” cùng với “váy đầm giày cao gót” tạm thời lùi vào bóng
tối. Nhưng cái đám đồ xanh thợ thuyền vốn đang bao vây những “cung điện" của đám
trộm cướp nhà nước chỉ biết cúi đầu trước thị trường cũng thừa biết là cuộc
khủng hoảng rồi cũng sẽ đẩy cả họ vào …. bảo tàng viện mà thôi.
Roma, 27/08/2015
Nhân viên Nova chuyên kinh doanh các căn hô & dự án sau: saigon royal căn hộ giá rẻ, lakeview city giá rẻ, madison novaland cao cấp, chung cư avenue cao cấp, the park avenue quận 11 cao cấp
Trả lờiXóa